Suy giãn tĩnh mạch và biến chứng nguy hiểm

Triệu chứng giãn tĩnh mạch khi ở cấp độ nhẹ C0, C1 chưa gây chú ý cho đến khi có hiện tượng mỏi chân, da nổi gân xanh hoặc gân tím. Nếu không được điều trị sớm, giãn tĩnh mạch sẽ dần tiến triển với các triệu chứng ngày càng trầm trọng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm tắc tĩnh mạch nông, biến đổi sắc tố da, loét tĩnh mạch khó lành, huyết khối tĩnh mạch…

Dưới đây là các biến chứng của suy giãn tĩnh mạch:

Cảm giác khó chịu trong một thời gian dài 

Cảm giác khó chịu thường xuất hiện trong giai đoạn đầu ở bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch, gồm: mỏi, tê bì, cảm giác châm chích và nổi gân xanh gây mất thẩm mỹ trên da, ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh (giai đoạn C0, C1 của phân loại CEAP), đặc biệt ở nhóm phụ nữ có nhu cầu mặc váy ngắn. Ngoài ra với ngành nghề phải đứng lâu, giãn tĩnh mạch khiến chân nhức mỏi nhiều, ảnh hưởng đến công việc.

Sưng và phù chân

Biến chứng sưng và phù chân xảy ra do máu trào ngược trong hệ thống tĩnh mạch chi dưới, ứ đọng ở phần cẳng bàn chân gây ra. Thường thấy rõ vào buổi chiều, sau khi đứng hoặc ngồi lâu và cải thiện vào ban đêm khi kê chân lên cao.

Bệnh nhân có thể giảm triệu chứng sưng bằng vớ tĩnh mạch áp lực - hoạt động như một hệ thống nén ép từ bên ngoài vào phần cơ cẳng chân giúp đẩy máu về dễ hơn và tránh hiện tượng ứ đọng máu tĩnh mạch. 

Sạm da và tăng sắc tố da

Sạm da là một trong những biểu hiện ra bên ngoài của biến chứng suy giãn tĩnh mạch khi không được điều trị thời gian dài, thường xuất hiện ở vùng trên mắt cá chân. 

Khi van tĩnh mạch bị suy yếu do chịu áp lực trong thời gian dài, máu có thể trào ngược và tích tụ lại tại van hoặc vị trí thấp hơn (do trọng lực), gọi là hiện tượng "máu trào ngược", khiến cho vị trí mắt quanh mắt cá chân thường chịu hậu quả nghiêm trọng nhất. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến viêm mãn tính, khiến vùng da mềm và ngứa, làm mô dày lên và để lại sẹo, hình thành vết loét.

Viêm da (chàm tĩnh mạch)

Nguyên nhân do "dòng máu trào ngược" bị ứ đọng tại các van và bị hút về phía của trọng lực, tình trạng thường xảy ra ở cẳng chân do áp lực lên lòng tĩnh mạch. Thường liên quan đến chứng suy tĩnh mạch mãn tính, gây ra các triệu chứng như ngứa, mẩn đỏ, sưng tấy và xuất hiện các mảng khô đổi màu trên da. Bệnh chàm tĩnh mạch thường được phát hiện xung quanh khu vực mắt cá chân nhưng cũng có thể xuất hiện trên các tĩnh mạch bị giãn.

Nguy cơ chảy máu tĩnh mạch

Vì những búi tĩnh mạch giãn nằm gần bề mặt da nên những tổn thương nhỏ trên da như va vào chướng ngại vật cũng có thể dẫn đến tổn thương thành tĩnh mạch và chảy máu. Nếu không cấp cứu kịp thời dễ dẫn đến mất máu cấp, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Vết loét tĩnh mạch

Loét tĩnh mạch chiếm 70% nguyên nhân gây vết thương khó lành ở chi dưới, hậu quả của tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch trong 1 thời gian dài. Một nghiên cứu ở châu Âu chỉ ra rằng, 22% bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch độ 2 nếu không điều trị đúng, sẽ có nguy cơ chuyển sang loét tĩnh mạch chi dưới trong 6 năm tiếp theo.

Huyết khối tĩnh mạch sâu

Huyết khối tĩnh mạch sâu là biến chứng suy giãn tĩnh mạch nghiêm trọng, do cục máu đông hình thành trong lòng tĩnh mạch chậu, đùi, khoeo ở chân. Thường xảy ra đột ngột với triệu chứng sưng, căng, đau đùi và bắp chân, và được phát hiện dễ dàng qua siêu âm Doppler đánh giá huyết động hệ tĩnh mạch chi dưới.

Khi cục máu đông lan rộng có thể sẽ lan lên tĩnh mạch chủ dưới, động mạch phổi gây ra thuyên tắc phổi, gây nguy hiểm tới người bệnh.

Các phương pháp điều trị suy giãn tĩnh mạch

Theo ThS.BS. Phan Duy Kiên, trong điều trị suy giãn tĩnh mạch, bệnh nhân cần đến các tổ chức y tế chuyên sâu được Bộ Y tế cấp phép. Các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật mạch máu có kinh nghiệm sẽ trực tiếp thăm khám, chẩn đoán, siêu âm, điều trị, theo dõi. Điều này đảm bảo mang lại kết quả điều trị lâu dài, hạn chế tái phát tại vùng điều trị hoặc diễn tiến bệnh nặng hơn theo thời gian.

Với bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch mức độ 1 ảnh hưởng thẩm mỹ thì tiêm xơ hoặc laser xung dài (laser bề mặt) là những phương pháp điều trị hiệu quả.

Suy giãn tĩnh mạch độ 2 nguyên nhân từ hệ thống tĩnh mạch hiển (chiếm 80% nguyên nhân suy giãn tĩnh mạch nông), công nghệ laser nội mạch (EVLA) kết hợp với kỹ thuật bóc búi tĩnh mạch (tributary phlebectomy) 2 trong 1 sẽ làm tăng hiệu quả điều trị và sự hài lòng của bệnh nhân theo khuyến cáo mới nhất của ESVS 2022 (Hiệp hội tĩnh mạch châu Âu).